Pytania jawne matura 2026: lista lektur i pierwsze 10 zagadnień, które musisz znać
Przygotowanie do matury ustnej z języka polskiego nie musi być drogą przez mękę. Kluczem do sukcesu jest zrozumienie, że egzamin ten opiera się na pytaniach jawnych – otwartej liście 76 zagadnień, którą CKE publikuje z dużym wyprzedzeniem. Zamiast stresować się nieznanym, możesz strategicznie zaplanować naukę.
Zanim przejdziemy do pełnego wykazu lektur, warto wyposażyć się w narzędzia, które przyspieszą Twoją naukę. Kompleksowo przygotowane odpowiedzi na wszystkie zagadnienia znajdziesz tutaj: pytania jawne matura 2026.
Dlaczego znajomość lektur jest kluczowa?
Pytania jawne są nierozerwalnie związane z konkretnymi tekstami kultury. Nie są to abstrakcyjne zagadnienia filozoficzne, ale tematy wymagające znajomości fabuły i problematyki utworów wskazanych przez CKE.
Poniższa lista lektur obowiązuje maturzystów zdających egzamin w latach 2026, 2027 oraz 2028.
Dobra wiadomość jest taka, że nie musisz znać całej historii literatury. Wystarczy, że opanujesz pozycje z poniższego wykazu, aby mieć pewność, że żadne pytanie jawne Cię nie zaskoczy.
Lista obowiązkowych lektur do pytań jawnych
Oto kompletny zestaw tekstów, na których bazuje pula pytań CKE w latach 2026-2028:
- Biblia (wybrane fragmenty)
- Mitologia (cz. I Grecja) – Jan Parandowski
- Iliada (fragmenty) – Homer
- Antygona – Sofokles
- Lament świętokrzyski (fragmenty)
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią (fragmenty)
- Pieśń o Rolandzie (fragmenty)
- Makbet – William Szekspir
- Skąpiec – Molier
- Wybrana satyra – Ignacy Krasicki
- Romantyczność oraz ballady – Adam Mickiewicz
- Dziady, część III – Adam Mickiewicz
- Lalka – Bolesław Prus
- Potop (fragmenty) – Henryk Sienkiewicz
- Zbrodnia i kara – Fiodor Dostojewski
- Wesele – Stanisław Wyspiański
- Chłopi (fragmenty) – Władysław Stanisław Reymont
- Przedwiośnie – Stefan Żeromski
- Ferdydurke (fragmenty) – Witold Gombrowicz
- Proszę państwa do gazu – Tadeusz Borowski
- Inny świat (fragmenty) – Gustaw Herling-Grudziński
- Zdążyć przed Panem Bogiem – Hanna Krall
- Dżuma – Albert Camus
- Rok 1984 – George Orwell
- Tango – Sławomir Mrożek
- Górą Edek – Marek Nowakowski
- Miejsce – Andrzej Stasiuk
- Profesor Andrews w Warszawie – Olga Tokarczuk
- Podróże z Herodotem (fragmenty) – Ryszard Kapuściński
Pierwsze 10 pytań jawnych – sprawdź, co Cię czeka po wejściu na maturę ustną
Aby ułatwić Ci start, prezentujemy pierwsze 10 pytań z oficjalnej listy. Są one ułożone chronologicznie, zaczynając od Biblii i Antyku. To właśnie od tych zagadnień warto rozpocząć swoje powtórki.
Biblia (fragmenty)
Zagadnienia biblijne wymagają nie tylko znajomości treści, ale też umiejętności odnoszenia ich do uniwersalnych postaw ludzkich.
- Motyw cierpienia niezawinionego. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Hioba. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
- Człowiek wobec niestałości świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Księgi Koheleta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
- Wizja końca świata. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Apokalipsy św. Jana. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Jan Parandowski, Mitologia (cz. I Grecja)
Mitologia to kopalnia toposów i archetypów. Pytania te sprawdzają rozumienie fundamentalnych postaw i relacji.
- Poświęcenie się w imię wyższych wartości. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
- Problematyka winy i kary. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
- Miłość silniejsza niż śmierć. Omów zagadnienie na podstawie Mitologii (cz. I Grecja) Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Homer, Iliada (fragmenty)
Epos homerycki wprowadza pojęcie heroizmu, które jest kluczowe dla zrozumienia literatury antycznej.
- Heroizm jako postawa człowieka w zmaganiu się z losem. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Iliady Homera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Sofokles, Antygona
Tragedia antyczna to konflikt racji. Tutaj musisz wykazać się zrozumieniem dylematów moralnych bohaterów.
- Prawa boskie a prawa ludzkie. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
- Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Średniowiecze: Lament świętokrzyski (fragmenty)
Przejście do średniowiecza to zmiana optyki na teocentryczną, ale też bardzo ludzką w wymiarze emocjonalnym.
- Motyw cierpiącej matki. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Lamentu świętokrzyskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.
Jak opracować te pytania?
Widząc powyższą listę, masz dwie drogi. Możesz samodzielnie szukać informacji, czytać streszczenia i układać notatki, co jest czasochłonne. Możesz też skorzystać z gotowych rozwiązań, takich jak np. setkazpolaka.
„Najczęstszym błędem maturzystów jest lanie wody. Przy pytaniu o Hioba czy Antygonę trzeba być konkretnym: postawić tezę, przywołać sytuację z lektury i podać trafny kontekst. Gotowe opracowania to nic innego jak wzorcowe realizacje tych zadań, które pokazują, jak mówić, by dostać maksymalną liczbę punktów” – podpowiada Grzegorz Skwierczyński, twórca serwisu setkazpolaka, który w 2018 roku zdał maturę ustną na 95%.
